Kerndoelen digitale geletterdheid
SLO heeft een concept voor de
kerndoelen digitale geletterdheid opgeleverd. Dit zijn de 9 doelen voor het primair en speciaal onderwijs:
- De leerling zet digitale systemen functioneel in.
- De leerling navigeert doelgericht in het digitale media- en informatielandschap voor het verwerven en verwerken van informatie.
- De leerling gaat veilig om met digitale systemen, data en de privacy van zichzelf en anderen.
- De leerling verkent het gebruik van data en dataverwerking.
- De maakt leerling verkent hoe AI-systemen werken.
- De leerling gebruikt passende strategieën bij het creëren en gebruiken van verschillende typen digitale producten.
- De leerling programmeert een computerprogramma met behulp van computationele denkstrategieën.
- De leerling weloverwogen keuzes bij het gebruik van digitale technologie en digitale media.
- De leerling verkent hoe digitale technologie, digitale media en de samenleving elkaar wederzijds beïnvloeden.
“Hiermee is het voor scholen duidelijk wat hun leerlingen moeten kennen, kunnen en hebben ervaren aan het einde van het po”, zo schrijft het SLO.
Of toch niet?
Invulling
De doelen zijn voor veel interpretatie en uitleg vatbaar; functioneel, doelgericht, veilig, passend en weloverwogen kan namelijk nog van alles betekenen. Dat betekent dat er eerst betekenis moeten worden geven aan de kerndoelen. Aan welke systemen, strategieën en technieken ga je bijvoorbeeld werken? Wanneer navigeer je doelgericht door het medialandschap en wat versta je onder ‘veilig omgaan met digitale systemen’? En wanneer is een onderwerp voldoende ‘verkent’? (3 van de 9 doelen ‘verkennen’ een onderwerp) De invulling van de doelen is kortom cruciaal voor het succes.
Niveau
En dan rest er nog de lastige taak om te bepalen welk niveau je als school nastreeft. Zo oppert het SLO bij een van de doelen dat leerlingen bijvoorbeeld ‘simpele zoektermen’ leren gebruiken. Dat is slechts een suggestie, maar het mag misschien wel iets ambitieuzer.
In het kader van de computationele denkstrategieën wordt het programmeren van ‘een game’ gesuggereerd. Ja… wat zullen we daar nou eens over zeggen? Dat is ongeveer net zo concreet als wanneer je deze zomer op vakantie naar ‘een bestemming’ gaat.
Conclusie
Je kunt de doelen van digitale geletterdheid samenvatten in 1, 4, 9 of 15 zinnen. Het valt of staat met de invulling die je eraan geeft en het niveau wat je nastreeft. Wij zijn daar al bijna 10 jaar geleden mee begonnen en zijn het nog dagelijks aan het verfijnen; natuurlijk dekt Delta de kerndoelen. Sterker, maar dat is onze gekleurde mening, we zijn één van de weinigen die het vak écht inhoud geven. Gek genoeg kunnen andere aanbieders, die het er in het kader van integratie een beetje bijdoen, die claim ook prima maken; zoveel ruimte laten de kerndoelen immers.
De kerndoelen – en daar lijken nogal wat misverstanden over te bestaan – zijn geen lesdoelen. Ze vergen interpretatie, uitwerking en invulling. Zie het als een reis die afgelegd moet worden. SLO omschrijft de voorwaarden waar de bestemming aan moet voldoen. Wij van Delta maken die bestemming concreet en stippelen de route uit. Uiteindelijk is het aan de leerkracht – met alle pedagogische en didactische vaardigheden die dat vergt – om te zorgen dat alle leerlingen daadwerkelijk op de bestemming aankomen.
